Göçmen Kaçakçılığı Suçu ve Cezası (TCK 79. Madde)

Göçmen kaçakçılığı suçu; maddi çıkar elde etmek için yasal olmayan yolların kullanılmasıyla bir insanın ülke içine veya ülke dışına çıkmasına imkan sağlanmasıdır. Göçmen kaçakçılığı suçuna teşebbüs aşamasında kalsa bile, suç tamamlanmış gibi cezalandırılır (TCK 79/1-son madde). Örneğin, göçmenleri feribot ile taşıyan kişi henüz sınıra varmadan yakalandığı takdirde, göçmen kaçakçılığı suçu teşebbüs aşamasında kalmış olmasına rağmen yasal düzenleme gereği fail suç tamamlanmış gibi cezalandırılır. Göçmen kaçakçılığı suçu 3 hallerde işlenmiş olur:

• Yabancının yasal olmayan yollardan ülke içine sokulması (TCK 79/1-a. madde)
• Ülkeye girmiş yabancının ülkede kalmasının sağlanması  (TCK 79/1-a. madde)
• Bir Türk vatandaşı veyahut yabancının ülkeden çıkmasının sağlanması  (TCK 79/1-b. madde)

Günümüzde, özellikle sorunlu coğrafyalarda bulunan ülkelerde yaşanan savaş, iç savaş ve diğer silahlı çatışmalar, istikrarsızlıklar, ağır ekonomik şartlar, mahrumiyetler ve diğer sıkıntılar insanları kendilerinin ve ailelerinin hayatlarını kurtarmak ve daha iyi koşullarda yaşamak için bulundukları ülkeleri terk etmeye ve nispeten daha iyi şartlara sahip olan ülkelere gitmeye zorlamaktadır. Bu göç hareketlerinin giderek artması göç alan ülkeleri ve en nihayetinde uluslararası toplumu bu konuda önlemler almaya ve düzenlemeler yapmaya itmiştir. Zor durumda ve muhtaç olanlara yardım edilmesi kişisel ve toplumsal olarak ahlaki bir yükümlülük olmakla birlikte ne yazık ki ülkeler kendi iç istikrarlarını korunak için göç hareketlerini engelleyici ve sınırlandırıcı tedbirler almaktadırlar. Bunun sonucunda da çaresiz ve zor durumda olanlar yasa dışı göç yollarına tevessül etmektedir. Bu durum da göçmen kaçakçılığı dediğimiz yasa dışı ve suç niteliği taşıyan faaliyet ve oluşumlara zemin hazırlamaktadır.

Göçmen Kaçakçılığı Suçu Nedir?

Göçmen kaçakçılığı suçu ve bu suç için öngörülen ceza 5237 sayılı Türk Ceza Kanunumuzun uluslararası suçlar kısmının ikinci bölümünde yer alan 79. maddesinde düzenlenmiştir. Madde ile yabancıların yasa dışı yollardan ülkemize sokulması veya kalmasına imkan sağlanması ve vatandaşların ya da yabancıların yasa dışı yollardan ülke dışına çıkmasına imkan sağlanması göçmen kaçakçılığı suçu olarak tanımlanmış ve ceza yaptırımına bağlanmıştır. Madde aynen şu şekildedir.

Göçmen Kaçakçılığı – Madde 79

(1) Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan;

a) Bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkan sağlayan,

b) Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlayan,

Kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Suç, teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi, tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur. (Asliye Ceza Mahkemesi)

(2) Suçun, mağdurların;

a) Hayatı bakımından bir tehlike oluşturması,

b) Onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi,

hâlinde, verilecek ceza yarısından üçte ikisine kadar artırılır. (Asliye Ceza Mahkemesi)

(3) Bu suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek cezalar yarı oranında artırılır. (Asliye Ceza Mahkemesi)

(4) Bu suçun bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.

Göçmen kaçakçıları zaten zor durumda olan bu kişileri yasa dışı ve çoğunlukla hayati tehlikeye ve kötü muameleye maruz bırakarak başka ülkelere götürmekte ve bunun karşılığında maddi kazanç sağlamaktadır. Konunun hem göçmenler, hem de ülkeler ve uluslararası toplum için giderek artan bir tehdit ve tehlike oluşturması karşısında göçmen kaçakçılığı uluslararası sözleşmeler gereğince ülkeler tarafından suç olarak tanımlanmış ve cezai yaptırıma tabi tutulmuştur.

Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Şartları Nelerdir?

Göçmen kaçakçılığı suçundan söz edilebilmesi için:

• Vatandaş olmayan bir yabancının ülkemize sokulması ya da kalmasına imkan sağlanması
• Veya vatandaşın ya da yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlanması,
• bu eylemlerin yasal olmayan yollarla ve maddi menfaat elde etmek maksadıyla yapılması

gerekmektedir. Suçun oluşması için maddi menfaatin elde edilmesi gerekli değildir, bu amaçla hareket edilmesi yeterlidir. Bu eylemler yasal olmayan yollarla yapılmış ancak menfaat elde etme amacı güdülmemişse ya da maddi menfaat elde edilmiş ancak yasal yollarla bu eylemler yapılmışsa suçtan söz edilemez. Yani göçmen kaçakçılığı suçunun oluşması için suçun işlenmekte ki amacının maddi bir çıkar olması gerekir. Maddi menfaat yoksa göçmen kaçakçılığı suçu da yoktur.

• Yabancının yasal olmayan yollardan ülkeye sokulması: Bir yabancı Türkiye’ye girmek istiyorsa Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca giriş ve çıkış sağlanabilir. Kanunda öngörülen usul dışında bir yolun kullanılarak bir yabancının Türkiye’ye girişinin sağlanması veya aracılık edilmesi yahut ülkede kalmasının sağlanması halinde göçmen kaçakçılığı suçu oluşur.
• Bir yabancının ülkede kalmasının sağlanması: Bir yabancının ülke içerisinde sürekli kalması için bazı şartların varlığı aranır. Örneğin, vizenin veyahut vize muafiyetinin tanıdığı süreden fazla kalacak olan bir yabancı, ikamet iznine başvuru yapmalıdır. İkamet izninin kabul edilmesi halinde kişi yasal olarak Türkiye’de kalamaya devam edebilir. Ancak ikamet iznine başvurmayarak, bu yabancının ülkede kalması sağlanırsa göçmen kaçakçılığı suçu oluşur. Örneğin yabancıya kalacak yer ayarlamak gibi eylemlerle bu suç işlenebilir. Ancak suçun oluşması bakımından; yabancının ülkede kalmasının sağlamasındaki amacı maddi bir çıkar olmalıdır.
• Bir Türk vatandaşı veyahut yabancının ülkeden çıkmasının sağlanması: Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre öngörülen usullere göre Türkiye’den çıkış yapılması gerekir. Kişi ister Türkiye’de yasal olarak bulunsun isterse yasal olmayan yollardan giriş yapmış olsun, yasaya aykırı bir şekilde ülkeden çıkarılmaya çalışılması halinde suç işlenmiş olur. Yine yabancının veya Türk vatandaşının ülkeden çıkarılmasındaki amaç maddi menfaat olmalıdır.

Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Unsurları

• Fail

Bu suçun faili maddi menfaat elde etmek maksadıyla yasal olmayan yollardan bir yabancıyı ülkemize sokan veya ülkemizde kalmasına imkan sağlayan ya da vatandaşın veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlayan kişi ya da kişileridir. Bu suç vatandaş veya yabancı, herkes tarafından işlenebilen bir suçtur. Yani herkes bu suçun faili olabilir.

• Mağdur

Göçmen kaçakçılığı suçunun mağduru devlet, toplum, toplumu oluşturan bireyler ve uluslararası toplumdur.

• Suçun Hukuki Konusu

Yabancıların ülkemize gelişi, kalması, vatandaşların ve yabancıların ülkemizden çıkışları belli kurallara bağlanmıştır. Bu kurallar Pasaport Kanununda, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda ve ilgili diğer mevzuatta belirlenmiştir. Bu çerçevede ülkemize giriş ve çıkışların belli yerlerden, sınır kapılarından yapılması, pasaport, vize, çalışma ve ikamet izinleri gibi belgelerin usulüne uygun bir şekilde alınması gerekmektedir. Ülkemize giriş, çıkış ve ülkemizde kalmaya ilişkin mevzuat hükümleri ve kurallar suçun hukuki konusunu oluşturmaktadır.

• Suçun Maddi Konusu

Yasal olmayan yollarla ülkeye sokulan, bulundurulan ya da çıkarılan kişiler bu suçun faili değil konusudur. Bu nedenle bu kişiler göçmen kaçakçılığı suçundan cezalandırılmazlar.

• Fiil

Göçmen kaçakçılığı suçunu oluşturan fiiller Kanunda şu şekilde belirtilmiştir:

Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan;

a) Bir yabancıyı ülkeye sokmak veya ülkede kalmasına imkan sağlamak,

b) Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlamak,

Bu suç seçimlik hareketli bir suçtur. Yani kanunda belirtilen seçimlik hareketlerden birinin yapılması suçun oluşması için yeterlidir.

Yabancıların ülkemize gelişi, kalması, vatandaşların ve yabancıların ülkemizden çıkışları belli kurallara bağlanmıştır. Bu kurallar Pasaport Kanununda, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda ve ilgili diğer mevzuatta belirlenmiştir. Bu çerçevede ülkemize giriş ve çıkışların belli yerlerden, sınır kapılarından yapılması, pasaport, vize, çalışma ve ikamet izinleri gibi belgelerin usulüne uygun bir şekilde alınması gerekmektedir. Bir kişinin bu kurallara aykırı bir şekilde ülkemize sokulmasına, kalmasına ya da çıkarılmasına dönük faaliyetler suçun maddi unsurlarını oluşturmaktadır.

Suçun maddi unsurunu oluşturan eylemlerin yasal olmayan yollardan yapılması gerekmektedir. Bu bakımdan kişinin yasal ve hukuki süreçlere uygun olarak ülkeye sokulması, çıkarılması veya kalmasını sağlanması suç değildir.

• Manevi Unsur

Göçmen kaçakçılığı kasten işlenebilen bir suçtur. Taksirle işlenemez. Manevi unsuru maddi menfaat elde etmek maksadıdır. Maddi menfaatin doğrudan veya dolaylı olmasının bir önemi yoktur. Her iki durumda da suçun manevi unsuru olan kast gerçekleşmiş olur. Kanun suçun oluşması için maddi menfaat elde etme maksadını aradığından bu yönde bir kastın olmaması durumunda suçun manevi unsuru oluşmayacak, dolayısıyla da suçtan söz edilemeyecektir. Örnek vermek gerekirse yasa dışı yollardan ülkemize giren bir yabancıya barınma imkanı sağlanması ve bundan ücret alınması göçmen kaçakçılığı suçunu oluşturur. Ancak sözgelimi hasta olan ya da soğuk hava ya da susuzluk veya açlık gibi nedenlerle zor durumda olan kişilere maddi menfaat beklenmeksizin insani nedenlerle yardım edilmesi, geçici bir süre barınma imkanı sağlanması suç değildir. Çünkü doğrudan veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etme maksadı bulunmamaktadır.

• Nitelikli Unsurlar

Suçun, mağdurların; hayatı bakımından bir tehlike oluşturması, söz gelimi hayatlarını riske atabilecek şekilde, mesela uygun olmayan koşullarda deniz yoluyla taşınmaları ya da onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi, mesela çok kalabalık bir şekilde taşınmaları, barındırılmaları ve kötü muameleye maruz bırakılmaları ile suçun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi Kanunda nitelikli haller olarak öngörülmüş ve bu durumda verilecek cezaların arttırılması yoluna gidilmiştir.

Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Cezası Nedir?

• Suçun Temel Halinin Cezası

Kanunda suçun temel, yani basit hali için üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adlî para cezası öngörülmüştür.  Buradaki adli para cezası seçimlik değildir, hapis cezası ile birlikte verilecektir. Bu nedenle de alt sınırı beş gündür. Yani suçun temel ve basit hali için üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasıyla birlikte aynı zamanda beş günden onbin güne kadar adli para cezası verilecektir.

• Suçun Nitelikli Hallerinin Cezası

Suçun nitelikli unsurları ve bu durumda verilecek cezalar Kanunda şu şekilde belirtilmiştir:

• Suçun, mağdurların; Hayatı bakımından bir tehlike oluşturması veya onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi, halinde, verilecek ceza yarısından üçte ikisine kadar artırılır.
• Bu suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek cezalar yarı oranında artırılır.

Suçun, mağdurların; hayatı bakımından bir tehlike oluşturması, söz gelimi hayatlarını riske atabilecek şekilde, mesela uygun olmayan koşullarda deniz yoluyla taşınmaları ya da onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi, mesela çok kalabalık bir şekilde taşınmaları, barındırılmaları ve kötü muameleye maruz bırakılmaları hâlinde, verilecek ceza yarısından üçte ikisine kadar artırılacaktır.

• Suçun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde ise verilecek cezalar yarı oranında artırılacaktır.

• İndirim Halleri

Maddede bu suça özel indirim hallerine yer verilmemiştir. Ancak şartların varlığı halinde Ceza Kanunumuzun 62. maddesindeki takdiri indirim nedenleri uygulanabilir. Takdiri indirim nedeni olarak, failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki davranışları, cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri gibi hususlar göz önünde bulundurulabilir. Buna göre fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, cezanın altıda birine kadarı indirilir.

Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Özel Görünüşleri

• Teşebbüs

Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur. Bu suça teşebbüs mümkün değildir. Zira Kanun suç, teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi, tamamlanmış gibi cezalandırılacağını hükme bağlamaktadır.

• İştirak

İştirak, bir suç işleme kararının icrası kapsamında birden fazla kişi tarafından fikir ve eylem birliği içinde birlikte suç işlenmesini ifade eder. Birden çok kişinin katılımıyla bir suç işlendiğinde suça iştiraka ilişkin genel hükümlere göre ceza sorumluluğu belirlenir. Göçmen kaçakçılığı suçuna ştirak mümkündür. Ancak Kanun imkan sağlamayı suç kapsamına aldığı için yardım edenler de doğrudan bu suçu işleyenler gibi sorumlu olacaklardır.

• İçtima

Suçların içtimaı bir kişinin ceza kanunu birden çok ihlal etmesi halinde söz konusu olur. Kural olarak bu durumda ihlal sayısınca suç meydana gelir. Bununla birlikte; yasada bazı hallerde birden çok ihlalin tek bir suç sayılacağı ve faile tek bir ceza verileceği öngörülmektedir. Her suç için öngörülen ceza gerçek içtima kurallarına göre belirlenir. Aynı fail tarafından işlenmiş birden çok suç bulunmasına rağmen, çeşitli nedenlerle faile tek cezanın verildiği kuruma Türk ceza hukukunda “suçların içtimaı” denmektedir. Göçmen kaçakçılığı suçu ile gerekli şartların oluştuğu takdirde suçların içtimai kurumunun oluşması mümkündür.

Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Kararı

• Adli Para Cezasına Çevirme

Ceza Kanunumuzun 50. maddesi kısa süreli hapis cezalarının suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre adlî para cezasına çevrilebileceğini hükme bağlamaktadır. Kısa süreli hapis cezası ise 49. maddede hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası olarak tanımlanmaktadır. Göçmen kaçakçılığı suçunun alt sınırı üç yıl olduğundan kural olarak adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir. Ancak yargılama sonucunda bir yıl ya da daha az süreli hapis cezasına hükmedilirse bu ceza adli para cezasına çevrilebilecektir.

• Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Erteleme

Erteleme kararında, mahkemece yargılanan kişinin suçlu olduğu tespit edilmiş ve kişi hakkında hapis cezası hükmedilmiştir. Ancak, mahkeme tarafından kişiye verilen hapis cezasının, cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesi halinde erteleme kararı verilmiş olacaktır. Göçmen kaçakçılığı suçunda gerekli şartların varlığı halinde erteleme hükümleri uygulanabilir.

• Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Kararı

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, sanık hakkında hükmolunan cezanın belli bir denetim süresi içerisinde sonuç doğurmaması, denetim süresi içerisinde belli koşullar yerine getirildiğinde ceza kararının hiçbir sonuç doğurmayacak şekilde ortadan kaldırılması ve davanın düşürülmesine sebep olan CMK 231. maddede düzenlenen yaptırımdır. Şartların varlığı halinde göçmen kaçakçılığı suçunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.

Erteleme kararı ile hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı (HAGB) ile aralarındaki en büyük fark; erteleme kararı hukuk dünyasında bir sonuç doğururken hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ile kurulan hüküm hiç var olmamış gibi sonuç doğuracak olmasıdır.  Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ile hakim hükme karar vermiş ancak belirli şartların gerçekleşmesi halinde hükmü açıklamaktan vazgeçmesi durumu mevcuttur.

Soruşturma ve Kovuşturma Aşaması

• Soruşturma Aşaması

Göçmen kaçakçılığı suçu takibi şikayete bağlı suçlardan değildir, re’sen takip edilir. Türk ceza hukukunda suçu şikayet etmek ya da ihbar etmek suretiyle ya da Cumhuriyet savcının suçun işlendiğini düşünmesi üzerine yine Cumhuriyet Savcısının yaptığı araştırmaya ceza yargılamasında soruşturma denmektedir. Bu aşamada savcı, kovuşturma aşamasına geçip geçmeye yer olup olmadığına karar vermek üzere araştırmak üzere soruşturma başlatır. Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nda soruşturma aşaması 160.maddede düzenlenmiştir. Göçmen kaçakçılığı suçuna ilişkin olarak aşağıda daha detaylı izah edileceği üzere şikayete tabi bir suç olmadığı için hem şikayet üzerine hem de savcının re-sen araştırması üzerine soruşturma başlatılabilir.

Bu suçla ilgili CMK 128. Madde uyarınca hak, alacak ve diğer malvarlıklarına elkonulabilir. Bu suç şirket faaliyeti kapsamında işlenirse CMK 133. Uyarınca şirkete kayyım atanabilir. Yine bu suçla ilgili CMK 135. Madde kapsamında dinleme, kayda alma ve sinyal bilgilerinin değerlendirilmesi koruma tedbirine başvurulabilir.

• Kovuşturma Aşaması

Göçmen Kaçakçılığı suçuna ilişkin olarak, Cumhuriyet Savcısı ilk ihtimal olarak şüpheli hakkındaki soruşturmanın sonucunda suçu işlediğine dair yeterli şüphe oluşmadığından bahisle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar vererek soruşturma aşamasını sonlandırabilir.  Ya da ikinci ihtimal olarak şüpheli hakkında iddianame düzenler. Ceza Mahkemesi savcı tarafından düzenlenen iddianameyi kabul ederse kovuşturma aşamasına geçilmiş olur. İşte bu yargılama süreci CMK’da kovuşturma olarak adlandırılmıştır ve CMK’nın 175. maddesinde düzenlenmiştir. Kovuşturma aşamasında Cumhuriyet Savcısı tarafından hazırlanan iddianamedeki eylem ve şüpheli hakkında yargılama yapılır ve şüpheli artık sanık durumuna geçer.

Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Gözaltı ve Tutukluluk Hali

Kişilerin savcılık kararı ile kolluk tarafından (polis, jandarma) belirli bir yerde tutularak serbest hareket etme özgürlüğünün kısıtlanmasına gözaltı denmektedir. Gözaltına alınma için illa hakim kararı gerekmez. CMK’ya göre gözaltı şüphelinin/kişinin hakkındaki işlemlerin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi ve tamamlanması adına kişiyi hürriyetinden alıkoyarak,  kısıtlanmasıdır. Göçmen Kaçakçılığı suçu ile yakalanan şüpheli de gözaltına alınabilir. Gözaltı kararı adli sicil kaydına (sabıka kaydı) işlemez.

Tutuklama da yine aynı şekilde geçici olarak başvurulan bir koruma tedbiridir. Tutuklama kararı ile kişinin yine özgürlüğü kısıtlanmaktadır ancak gözaltı kararından farkı ister soruşturma ister kovuşturma aşamasında olsun mutlaka bir hakim tarafından verilmelidir. Dolayısıyla Cumhuriyet Savcısı şüpheli hakkında tutuklama kararı veremez.

Tutuklama hükümlerinin uygulanabilmesi için, şüphelinin göçmen kaçakçılığı suçunu işlediği yönünde kuvvetli suç şüphesinin ve CMK’nın 100. maddesindeki koşulların bulunması gerekir. Bu koşulların varlığı halinde tutuklama hükümleri uygulanabilecektir. CMK 102/1gereğince göçmen kaçakçılığı suçunda tutukluluk süresi en çok bir yıldır. Ancak bu süre, zorunlu hallerde gerekçeleri gösterilerek altı ay daha uzatılabilir.

Şikayet Süresi, Zamanaşımı, Uzlaşma, Etkin Pişmanlık ve Görevli Mahkeme

• Şikayet Süresi

Şikayet, takibi şikayete bağlı suçlar, bir suç hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılabilmesinin suçun mağdurunun veya suçtan zarar gören kişilerin şikayetçi olmasına bağlı olduğu suçlardır. Göçmen kaçakçılığı suçu takibi şikayete bağlı suçlardan değildir, re’sen takip edilir.

• Zamanaşımı

Zamanaşımı hususu, Türk Ceza Kanunu m.66’da düzenlenmiştir.  TCK Madde 66/d’ ye göre, beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda kamu davası 15 yıl geçmesiyle düşer. Göçmen Kaçakçılığı suçunda zamanaşımı 15 yıldır.

• Uzlaşma

Uzlaşma, suçtan mağdur olan kişinin suç şüphelisi ile anlaşması sonucunda ceza yargılamasının sona ermesidir. Göçmen Kaçakçılığı suçu uzlaşma kapsamında değildir. Bu nedenle göçmen kaçakçılığı suçunda uzlaşma söz konusu olmaz.

• Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık, kişilerin işledikleri suçtan sonra kendi iradeleri ile pişman olması, suçtan dolayı meydana gelen olumsuzlukların giderilmesi ve adalete katkı sunması ile bazı ceza indirimleri öngören bir kurumdur. Kanunda göçmen kaçakçılığı suçu için etkin pişmanlık hükmüne yer verilmemiştir.

• Görevli Mahkeme

Göçmen kaçakçılığı suçlarında suçun işlendiği yer asliye ceza mahkemesi yetkili ve görevlidir.

Göçmen Kaçakçılığı Suçu Yargıtay Kararları

4. Ceza Dairesi 2020/15677 E., 2020/20748 K.

• Göçmen Kaçakçılığı Suçu
• TCK 79. Madde

Sanığa yükletilen göçmen kaçakçılığı eylemiyle ulaşılan çözümü haklı kılıcı zorunlu öğelerinin ve bu eylemin sanık tarafından işlendiğinin Kanuna uygun olarak yürütülen duruşma sonucu saptandığı, bütün kanıtlarla aşamalarda ileri sürülen iddia ve savunmaların temyiz denetimini sağlayacak biçimde ve eksiksiz sergilendiği, özleri değiştirilmeksizin tartışıldığı, vicdani kanının kesin, tutarlı ve çelişmeyen verilere dayandırıldığı,

Eylemin doğru olarak nitelendirildiği ve Kanunda öngörülen suç tipine uyduğu,

Suçun işleniş biçimi, sanığın kasta dayalı kusurunun yoğunluğu, olayın meydana geliş şekliyle göçmen sayısı dikkate alınarak temel ceza belirlenirken alt sınırdan uzaklaşılması gerekirken ceza alt hadden tayin edilmiş ise de, aleyhe temyiz olmadığından bozma yapılamayacağı,

Anlaşıldığından, sanık … müdafiinin ileri sürdüğü nedenler yerinde görülmediğinden tebliğnameye uygun olarak, TEMYİZ DAVASININ ESASTAN REDDİYLE HÜKMÜN ONANMASINA, 21/12/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2020/14237 E., 2020/18647 K.

• Göçmen Kaçakçılığı Suçu
• TCK 79. Madde

1. Sanığın aşamalarda dava dışı arkadaşı … ile İstanbul’dan … iline aile ziyareti için giderken yolu şaşırmaları sonucu bahse konu yere geldiklerini söyleyerek atılı suçlamayı reddetmesi, olay yeri tespit tutanağında suça konu araçta herhangi bir suç unsuruna rastlanmamış olması, sanığın bulunduğu aracın durdurulduğu yerden 12 km uzaklıkta bulunan yerde kaçak göçmenlerin bulunması, yakalanan göçmenlerin 15/06/2013 tarihli fotoğraf teşhis tutanağındaki ve soruşturma evresindeki beyanlarında; sanığı ilk defa gördüklerini, kendilerini getiren şahsın sanık olmadığını, yakalandıkları yere getirildikleri aracın ise suça konu araç olmadığını söylemeleri ve yurt dışına kaçacaklarına dair bir söylemlerinin de bulunmadığı, kendilerini getiren şahıslara herhangi bir ücret ödemedikleri yönündeki anlatımları doğrultusunda, sanığın doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla hareket ettiğinin tespit edilememesi karşısında, sanığın göçmen kaçakçılığı suçunu işlediğine dair her türlü şüpheden uzak, kesin ve cezalandırmaya yeterli delillerin nelerden ibaret olduğu açıklanmadan CMK’nın 230/1-b maddesine aykırı olarak mahkûmiyet kararı verilmesi,
2. Kabule göre de;

Sanığın … plakalı araçta kaçak göçmen taşıdığının kabul edildiği eyleminde, göçmen kaçakçılığı suçunun nitelikli hali olan “hayatı bakımından bir tehlike oluşturması ya da onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi” halinin söz konusu olmadığı, bilirkişinin aracın teknik özelliklerini belirten raporu dışında hayati tehlikenin varlığına dair göçmenler ile kolluk görevlilerinin bir ifadelerinin bulunmadığı, olay yeri tespit tutanağında hayati tehlikenin varlığına dair bir anlatıma yer verilmediği, göçmenlerin hayati tehlike atlattıklarına dair herhangi bir iddia veya tespitin olmadığı, kapasitenin üzerinde yolcu taşınmasının başlı başına unsur olmadığı, ancak cezanın belirlenmesi ve bireyselleştirilmesi kapsamında değerlendirilebileceği, nitekim bu yönde takdir ve teşdidin yerinde kullanıldığı, Kanun metninde belirtildiği biçimde göçmenlere yönelik onur kırıcı bir muamelenin veya hayatı bakımından tehlike oluşturacak bir durumun söz konusu olmadığı olayda, yerinde olmayan gerekçeyle TCK’nın 79/2. maddesinin uygulanması,

Kanuna aykırı, sanık … müdafiinin temyiz nedenleri yerinde görüldüğünden, tebliğnameye kısmen uygun olarak HÜKMÜN BOZULMASINA, yargılamanın bozma öncesi aşamadan başlayarak sürdürülüp sonuçlandırılmak üzere dosyanın esas/hüküm mahkemesine gönderilmesine, 07/12/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2020/15147 E., 2020/18580 K.

• Göçmen Kaçakçılığı Suçu
• TCK 79. Madde

Sanığa yükletilen göçmen kaçakçılığı eylemiyle ulaşılan çözümü haklı kılıcı zorunlu öğelerinin ve bu eylemin sanık tarafından işlendiğinin Kanuna uygun olarak yürütülen duruşma sonucu saptandığı, bütün kanıtlarla aşamalarda ileri sürülen iddia ve savunmaların temyiz denetimini sağlayacak biçimde ve eksiksiz sergilendiği, özleri değiştirilmeksizin tartışıldığı, vicdani kanının kesin, tutarlı ve çelişmeyen verilere dayandırıldığı,

Eylemin doğru olarak nitelendirildiği ve Kanunda öngörülen suç tipine uyduğu,

Anlaşılmış ve ileri sürülen başkaca temyiz nedenleri yerinde görülmediği gibi hükmü etkileyecek oranda hukuka aykırılığa da rastlanmamıştır.

Ancak;

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun Dairemizce de benimsenen 09/02/2016 tarih, 2014/8-71 esas, 2016/42 nolu kararında belirtildiği üzere, 1 yıl 8 ay hapis ve ertelenmesine dair verilen ilk hükmün yalnız sanık müdafii tarafından temyiz edilip Özel Dairece lehe bozulmasından sonra, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilip, sanığın denetim süresi içinde yeniden kasıtlı suç işlemesi nedeniyle açıklanan hükümde “cezayı aleyhe değiştirme” yasağı gözetilerek, cezanın ilk hükümdeki erteli 1 yıl 8 ay hapis cezası olarak belirlenmesi gerekirken; 1412 sayılı CMUK’nın 326/son maddesine aykırı davranılması,

Kanuna aykırı ve sanık … ile müdafiinin temyiz iddiaları bu nedenle yerinde görüldüğünden, hükmün bu nedenle BOZULMASINA, 5320 sayılı Kanun’un 8/1. madde ve fıkrası aracılığıyla 1412 sayılı CMUK’nın, 322. maddesi uyarınca bu aykırılık, yeniden duruşma yapılmasına gerekolmaksızın düzeltilebilir nitelikte olduğundan, temyiz edilen kararın açıklanan noktasına, tebliğnameye kısmen aykırı olarak “sanık hakkındaki sonuç cezanın TCK 51/1. maddesi gereğince ERTELENMESİNE, TCK’nın 51/3. maddesi gereğince sanık hakkında 1 yıl 8 ay DENETİM SÜRESİ BELİRLENMESİNE, 51/6 maddesine göre denetim süresi içerisinde yükümlülük belirlenmesine ve uzman görevlendirilmesine yer olmadığına” ibarelerinin eklenmesi suretiyle HÜKMÜN DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 07/12/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2020/2808 E., 2020/3791 K.

• Göçmen Kaçakçılığı Suçu
• TCK 79. Madde

Dava, kurum zararı nedeniyle alacak istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Davacı vekili; davalıların göçmen kaçakçılığı suçundan yakalandıklarını, müvekkili idare tarafından yakalanan göçmenler için sınır dışı etme işlemi uygulanıncaya kadar barınma, yemek, yol, personel ve yolluk harcamaları yapıldığını belirterek uğranılan kamu zararının davalılardan rücuen tahsili isteminde bulunmuştur. Davalılar, davaya cevap vermemiştir. Mahkemece, davalıların göçmen kaçakçılığı suçunu işlediklerine dair dosyada delil bulunmadığı gerekçesiyle ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiştir. Dosya kapsamından, dava konusu olaya ilişkin olarak davalılardan … hakkında göçmen kaçakçılığı suçundan … Asliye Ceza Mahkemesinin 2010/38 esas sayılı dosyasında kamu davası açıldığı ve yargılamanın devam ettiği anlaşılmaktadır.6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 74. maddesi (818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 53. maddesi) uyarınca hukuk hâkimi, ceza mahkemesinin beraat kararı ile bağlı değil ise de; hem öğretide hem de kökleşmiş yargı kararlarında ceza mahkemesince belirlenen maddi olgunun hukuk hâkimini bağlayacağı kabul edilmektedir. Dava konusu olayın özelliği nedeniyle … Asliye Ceza Mahkemesinin 2010/38 esas sayılı dosyasının bekletici mesele yapılarak kesinleşmesi beklenmeli ve ondan sonra tüm kanıtlar birlikte değerlendirilerek varılacak sonuca uygun bir karar verilmelidir. Mahkemece açıklanan yönler gözetilmeyerek yazılı biçimde karar verilmiş olması, usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Temyiz edilen kararın, yukarıda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre temyiz eden davacının diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına 09/11/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.

Göçmen Kaçakçılığı Suç Duyurusu Dilekçesi

Aşağıda göçmen kaçaklığı suç duyurusu örneğine yer verilmektedir.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına

İhbarda Bulunan: Av. Umur YILDIRIM

Söğütözü Mah. Söğütözü Cad. No:2 Koç İkiz Kuleleri B Blok  Kat:4 Daire:7,  06530 Çankaya

Suç : Göçmen kaçakçılığı (TCK m. 79)

Suç Tarihi ve Yeri: 13.03.2021 Ankara

Konu : Göçmen kaçakçılığı suçu işleyenler hakkında soruşturma başlatılması ve kamu davası açılması talepli ihbar ve suç duyurusudur.

Açıklamalar

Ankara ili XXX ilçesi XXX köyü yakınlarında bulunan XXX mevkiindeki bazı evlere kamyonet, minibüs, otobüs ve diğer araçlarla sürekli olarak yabancı uyruklu kişiler getirilmekte, bu kişiler bir müddet burada barındırıldıktan sonra tekrar başka yerlere nakledilmektedir. Çoğu kadın ve çocuk olan bu kişiler taşıma kapasitesini aşan bir şekilde nakledilmekte, oldukça zor ve elverişsiz şartlarda taşınmakta ve barındırılmakta, ayrıca kötü muameleye maruz kalmaktadır. Ceza Kanunumuzun 79. maddesinde düzenlenen göçmen kaçakçılığı suçunun işlendiği kuvvetle muhtemeldir.

Hukuki Sebepler: TCK ve ilgili her türlü yasal mevzuat.

Hukuki Deliller: Tanıklar, fotoğraf görüntüleri ve ilgili her türlü yasal delil.

Sonuç ve İstem: Yukarıda açıklanan nedenlerle konu hakkında soruşturma başlatılmasını, soruşturma sonucunda kamu davası açılması yönünde karar verilmesini saygılarımla vekâleten arz ve talep ederiz 13.01.2024

Av. Umur YILDIRIM

İmza

Göçmen Kaçakçılığı Suçu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

• Ülkemize gelmek, kalmak ve çalışmak isteyen yabancı uyruklu kişilerin vize, oturma ve çalışma izinleri gibi işlemlerini ücreti karşılığında takip ediyorum. Göçmen kaçakçılığı suçundan yargılanır mıyım?

Göçmen kaçakçılığı suçunun oluşabilmesi için yabancı uyruklu kişilerin yasal olmayan yollardan ülkemize sokulması ya da kalmalarına imkan sağlanması gerekir. Yabancıların yasal yollarla ülkemize sokulması ya da ülkemizde yasal yollarla kalmalarına yardımcı olunması suç değildir.

• Mahallemizde komşularımızla birlikte çok zor durumda olan ve kaçak olarak ülkemize gelen Suriyeli bir aileye ev tuttuk ve elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyoruz. Bu yaptığımız suç mudur?

Doğrudan ya da dolaylı olarak maddi menfaat elde etme amacı olmadığı sürece kaçak yollardan ülkemize giren yabancılara insani gayelerle yardım edilmesi suç değildir.

• Yan binamıza tanımadığımız kişilerce sürekli yabancılar getiriliyor ve birkaç gün sonra tekrar götürülüyor. Bu kişiler yabancılara çok sert ve kaba davranıyorlar. Yabancılar araçlara tıkabasa bindiriliyor, çok sayıda insan dar alanlarda birlikte kalıyor. Temel ihtiyaçlarını zorlukla karşılayabiliyorlar. Ayrıca yabancıların paraları ve değerli eşyaları da alınıyor. Ne yapabilirim?

Göçmen kaçakçılığı suçunun işlendiği konusunda kuvvetli şüphe bulunmaktadır. Durumu Emniyete, Jandarmayı veya Savcılığa bildirebilirsiniz.