Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanması (DMK m.72)

devlet memurlarinin yer degistirme suretiyle atanmasi

Devlet Memurları Kanunu’nda memurluğa giriş ve çıkarılma şartları ile atanmaya  ilişkin çeşitli konulara değinilmiş bulunmaktadır. Aynı kanunun 72.maddesinde düzenlenen yer değiştirme suretiyle atanma ve bu kanunun uygulanması hakkındaki hususları belirleyen Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik devlet memurları (DMK m.59’da sayılan istisnai memurluklar, aday memurlar ve TSK mensubu memurlar hariç) hakkında uygulanmaktadır. Devlet memurlarının yer değiştirme suretiyle atanması aile birliğinin korunması ve sağlık sebebiyle fazlaca başvurulan bir yoldur.

Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik gereğince, yer değiştirme sureti ile atanmalar her yılın Haziran – Eylül döneminde yapılır. Ancak, iş mevsimi bu dönemi kapsayan hizmetler için Mart ve Ekim ayları esas alınır. Sağlık Bakanlığı kadrolarında istihdam edilen sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfındaki personelin yer değiştirme suretiyle atanmaları ise, her yılın Ocak ayı ile Haziran-Eylül döneminde yapılır. Yer değiştirme suretiyle atamalar gerçekleştirilirken, Devlet Memurlarının dengeli bir şekilde dağılımını sağlamak için memurların öğrenimi, uzmanlığı, iş tecrübesi, mesleki bilgisi gibi özellikleri ile boş kadro durumu göz önünde bulundurularak kurumlarınca hazırlanan bir plan dâhilinde yapılır.

Yer Değiştirme Suretiyle Atamalarda Temel İlkeler

Yer değiştirme suretiyle atamada gözetilen en temel husus kadro imkanları olup, bu atamalar memurun atandığı bölgedeki kadro ihtiyacını karşılama amacı taşımaktadır. Kurumda görevli tüm memurların hizmet verilen bölgelere dengeli ve adil bir şekilde dağılıp hizmetin gereklerini yerine getirmeleri amaçlanmaktadır.

Ülkede yaşam standartlarını etkileyen tüm etkenler göz önünde bulundurularak Devlet Personel Başkanlığı tarafından belirlenen ve gerek duyulduğu takdirde Devlet Planlama Teşkilatının da görüşü alınmak suretiyle Devlet Personel Dairesi Kalkınma Planı dönemlerinde gerçekleştirilebilmek üzere hâlihazırda 6 hizmet bölgesi mevcuttur. Görevli memurlar bu il ve ilçelerindeki ihtiyaca göre kurum tarafından görevlendirilerek varsa zorunlu hizmet sürelerini de tamamlamakla yükümlüdürler. Ayrıca yönetmelikte hizmetin gereği olarak veya memurun kendi isteği üzerine belirlenmiş nedenler ve bu konudaki belgeler sunulmak kaydıyla zorunlu çalışma süreleri tamamlanmaksızın atamalar da gerçekleştirilebileceği hüküm altına alınmıştır.

Bu bölgeler Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğinin 1 Sayılı Cetvelinde şu şekilde belirlenmiştir:

  • 1.Bölge: Adana, Ankara, Bursa, Gaziantep, İçel, İstanbul, İzmir, Kocaeli.
  • 2.Bölge: Aydın, Balıkesir, Çanakkale, Denizli, Edirne, Kayseri, Tekirdağ, Konya, Manisa, Muğla, Sakarya, Antalya, Hatay, Zonguldak, Eskişehir, Yalova.
  • 3.Bölge: Afyonkarahisar, Bilecik, Bolu, Burdur, Düzce, Giresun, Isparta, Kütahya, Ordu, Osmaniye, Rize, Samsun, Kırklareli, Trabzon, Uşak, Bartın, Karabük, Kırıkkale.
  • 4.Bölge: Amasya, Çankırı, Çorum, Kastamonu, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Sinop, Tokat, Yozgat, Aksaray, Karaman, Kilis.
  • 5.Bölge: Artvin, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Kahramanmaraş, Malatya, Sivas, Şanlıurfa, Diyarbakır.
  • 6.Bölge: Adıyaman, Ağrı, Bingöl, Bitlis, Hakkâri, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Tunceli, Ardahan, Iğdır, Batman, Şırnak, Gümüşhane, Bayburt, Van.

Bu atamalar aynı kurumun hizmet bölgelerine ayrılmış il grupları arasında kadro ihtiyacına göre belirlenen ve zorunlu çalışma süreleri içeren yerlere atanmaları temsil etmektedir.

kadim hukuk danismanlik
kadim hukuk danismanlik

Hizmet Gereği Olarak Yapılabilecek Yer Değiştirmeler

Hizmet gereği olarak yapılacak atamalar iki durumda gerçekleştirilmektedir. Bunlardan ilki ataması yapılan memurun geçirdiği adli ya da idari soruşturmanın sonucunda o hizmet bölgesinde ve/veya hizmet alanında kalmasının sakıncalı olacağı hususunda bir öngörüye ulaşıp memurun zorunlu hizmet süresi gözetilmeksizin, tamamlatılmadan farklı bir hizmet alanı/bölgesine atanması gerçekleştirilebilmektedir.

Memurun hizmet gereği atamasının yapılacağı yeni görev yeri aynı hizmet bölgesinde olabileceği gibi farklı bir hizmet bölgesinde de olabilir. Öncelik memurun eksik hizmetlerinin aynı hizmet bölgesindeki farklı bir alanda tamamlatılması iken, tabii ki ihtiyaç bulunmaması halinde farklı hizmet bölgelerinde de bu eksikliğin tamamlatılması mümkündür. Bu durumda olup hizmet gereği başka bir yere atanan memurlar özel kanunlarda ayrık bir husus ve istisna gözetilmediyse ayrıldığı hizmet alanına yeniden atanamayacaktır. Devlet memurlarının yer değiştirme suretiyle atanması hizmet gereği kişinin rızası dışında zorla olur.

Memurun İsteği Üzerine Yapılabilecek Yer Değiştirmeler

Memurların isteği üzerine gerçekleştirilecek atamalar düzenlenmiş ve belirli koşullar altında bulunulduğu takdirde memurun zorunlu çalışma süresini tamamlamamış olsa da atanabileceği düzenlenmiştir. Devlet Memurları Kanunu m.72 uyarınca yapılacak yer değiştirmeler aile birliğini esas aldığından, atama istenebilecek haller; ailevi durum, sağlık ve can güvenliği mazeretleri ve bu hallerin belgelendirilmesi olarak belirtilmiştir.

Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğinin 12.maddesinde genel hatlarıyla tanımlanan özel atanma hallerinden sağlık ve aile ile ilgili durumların memur tarafından her yılın Ocak ayında sunulması gerekmektedir. Bu mazeretin sona ermesi durumunda zorunlu hizmet süresinin eksik kısımlarının tamamlanması gerekmektedir. Aynı maddenin son hükmünde sağlık ve can güvenliği ile ilgili konulara dayalı olarak yapılacak yer değiştirme işlemlerinde atanma dönemine ilişkin şartlar öngörülmemiştir. Zira sağlık ve can güvenliği konularının kişilik hakları ile ilgili önemli konular olması nedeniyle atanma dönemine tabi tutulmamıştır.

Sağlık Mazeretine Bağlı Yer Değiştirmeler

Sağlık mazeretine bağlı yer değişikliklerinin yapılabilmesi için kişi ve birinci dereceden yakınlarının (anne, baba, eş, bakmakla yükümlü oldukları çocukları) ile yargı kararı ile vasi tayin edildiği kardeşinin hastalığının memurun görevli olduğu yerdeki imkanlar dahilinde tedavi edilemiyor olması gerekmektedir. Pek tabii, bu durumun eğitim araştırma yahut üniversite hastanelerinden kişinin sağlık durumu ve tedavi imkanları hakkında alınacak ayrıntılı sağlık kurulu raporu ile desteklenmesi gerekmektedir. Devlet memurlarının yer değiştirme suretiyle atanması sağlık sebebiyle olacaksa ilgili sağlık raporları ve ekleri dilekçe ekine sunulmalıdır.

Yer değiştirme talebinde bulunup reddedilen veya 60 günlük süre içerisinde cevapsız bırakılan başvurulara karşı 60 gün içinde yürütme durdurma istemli iptal davası açılmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir. İdari davalar spesifik davalar olup memur davalarına bakan avukat ile yürütülmesi önerilir.

X
kadim hukuk ve danışmanlık