Araştırma Görevlisi Güvenlik Soruşturması

Araştırma Görevlisi Güvenlik Soruşturması

akademik personel guvenlik sorusturmasi

Araştırma görevlisi güvenlik soruşturması ilk defa atanacak herkes için 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanun kapsamında gerçekleştirilir. Güvenlik soruşturması tüm akademik personel için zorunludur. Araştırma görevlisi, öğretim görevlisi veya diğer her türlü akademik personel güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabidir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması getiren 18 maddelik yasa, Resmi Gazete’de yayımlanarak 17 Nisan 2021 tarihinde yürürlüğe girdi. Resmi Gazete’de yayımlanan kanuna göre, “Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasına ve elde edilecek verilerin kullanılmasına ilişkin temel ilkeleri, kimler hakkında yapılacağını, araştırma konusu edilecek bilgi ve belgelerin neler olduğunu, bu bilgilerin ne şekilde kullanılacağını, hangi mercilerin soruşturma ve araştırma yapacağını, Değerlendirme Komisyonunun oluşumu ve çalışma usul, esaslarını, veri güvenliği ile verilerin saklanma ve silinme sürelerini düzenlemektedir.” Araştırma görevlisi güvenlik soruşturması bu kanun kapsamında yapılır. Akademik personellere uygulanan güvenlik prosedürü de diğer kamu görevlileri ile aynı şekilde olmakla birlikte araştırılırken dikkat edilen hususlar başlıca şunlardır;

  • FETÖ/PDY irtibatlı veya iltisaklı yurt, dershane, okul gibi kurumlarda kaydının olması
  • FETÖ/PDY irtibatlı ve iltisaklı bir işyerinde çalışmış olup SGK kaydı bulunması
  • Adli veya idari bir tahkikatının olup olmaması
  • Birinci derece yakınlarında FETÖ/PDY nedeniyle bir hüküm bulunmaması
  • DMK m. 48 kapsamında memurluğa engel suçlardan birinden dolayı hüküm giymemiş olması
  • Hakkında kesinleşmiş mahkumiyet hükmünün olup olmaması
  • Daha önce kamu görevinden çıkarılmamış olması

Yine aynı kanunun “Öğretim görevlileri” başlıklı 31’ inci maddesi: “Öğretim görevlileri; üniversitelerde ve bağlı birimlerinde bu Kanun uyarınca atanmış öğretim üyesi bulunmayan dersler veya herhangi bir dersin özel bilgi ve uzmanlık isteyen konularının eğitim – öğretim ve uygulamaları için, kendi uzmanlık alanlarındaki çalışma ve eserleri ile tanınmış kişiler, süreli veya ders saati ücreti ile görevlendirilebilirler. Meslek yüksekokullarının Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına başvuracak olanlar hariç olmak üzere öğretim görevlisi kadrosuna başvuracak adaylarda en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olmak şartı aranır. Öğretim görevlileri, ilgili yönetim kurullarının görüşleri alınarak fakültelerde dekanların, rektörlüğe bağlı bölümlerde bölüm başkanlarının önerileri üzerine ve rektörün onayı ile öğretim üyesi, araştırma görevlisi ve öğretim görevlisi kadrolarına atanabilirler veya kadro şartı aranmaksızın ders saati ücreti veya sözleşmeli olarak istihdam edilebilirler. Öğretim üyesi kadrolarına öğretim görevlileri en çok iki yıl süre ile atanabilirler; bu süre sonunda işgal ettikleri kadroya başvuran öğretim üyesi bulunmadığı ve görevlerine devamda yarar görüldüğü takdirde aynı usulle yeniden atanabilirler. Atanma süresi sonunda görevleri kendiliğinden sona erer. Bunların yeniden atanmaları mümkündür. Bu takdirde ilk atama usulü uygulanır. Konservatuvarlar ile meslek yüksekokullarına gerektiğinde sürekli olarak öğretim görevlisi atanabilir.” şeklindedir.

Devlet ve vakıf üniversitelerinin öğretim görevlisi kadrolarına yapılacak atamalar tıpkı araştırma görevlilerinde olduğu gibi “Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde yerine getirilir. Tarafımıza sıkça;

arastirma gorevlisi guvenlik sorusturmasi nedir
arastirma gorevlisi guvenlik sorusturmasi nedir

Araştırma Görevlisi Güvenlik Soruşturması Nedir?

Araştırma görevlileri 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu’nun 33’ üncü maddesinde tanımlanmıştır. Buna göre: “Araştırma görevlileri, yükseköğretim kurumlarında yapılan araştırma, inceleme ve deneylerde yardımcı olan ve yetkili organlarca verilen ilgili diğer görevleri yapan öğretim elemanıdır. (Ek cümle:15/4/2020-7243/4 md.) Araştırma görevlisi kadrosuna başvurabilmek için sınavın yapıldığı yılın ocak ayının birinci günü itibarıyla otuz beş yaşını doldurmamış olmak gerekir. Bunlar ilgili anabilim veya anasanat dalı başkanlarının önerisi, Bölüm Başkanı, Dekan, enstitü, yüksekokul veya konservatuvar müdürünün olumlu görüşü üzerine rektörün onayı ile araştırma görevlisi kadrolarına en çok üç yıl süre ile atanırlar; atanma süresi sonunda görevleri kendiliğinden sona erer. (Ek cümle: 21/4/2005 – 5335/10 md.) Bunlar aynı usulle yeniden atanabilirler.”

Araştırma görevlilerinin mesleğe atanmaları “Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav İle Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre gerçekleştirilir. Anılan yönetmeliğin “Genel şartlar” başlıklı 6’ ncı maddesi:

(1) Bu Yönetmelik kapsamındaki öğretim elemanı kadrolarına yapılacak atamalarda;

a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen şartları taşımak, hükmünü içermektedir.

Araştırma görevlisi olarak tanımlanan kişiler üniversitelerde araştırma, inceleme görevi yürüten ve en fazla üç yıl süreyle görev yapmak üzere atanmış kişilerdir. Bu kişilerin bir uzmanlık alanları bulunması için 4 yıl içinde bunu gerçekleştirmeleri gerekir. 6 yıllık süre içerisinde ise doktora yapmak zorundadırlar. Araştırma görevlileri bu süreçleri belirlenen şekilde tamamlayamadıkları takdirde görevlerine devam edip etmeyecekleri konusunda profesörler kuruluna danışılır.

Araştırma görevlisi atanma usulleri arasında yer alan koşullar şunlardır: Rektör tarafından onayı gerçekleştirilerek atanan araştırma görevlileri ana sanat dalı başkanları tarafından önerilirler. Bu önerme anabilim dalı başkanları aracılığıyla da gerçekleşebilecektir. Bu durumu belirleyen unsur atanacak araştırma görevlisinin branşı ile ilgilidir. Atanma sürecinde dekanın ya da bölüm başkanının olumlu görüş bildirmesi de etkili olacaktır.

Her üniversite araştırma görevlisi olarak personel alımı gerçekleştireceği vakit kendi kriterlerini belirleyecektir. Bir araştırma görevlisinin kadroya dahil olabilmek için kriterlere uygun şartları taşıması gerekecektir. Araştırma görevlisi olabilmenin bazı koşulları vardır. Bu koşullardan biri de sınavlara girmektir. Sınavlar arasında ALES ve YDS/YÖKDİL sınavlarından alınacak puanlar başvuru için gerekli olacaktır. Sınavlara girip yeterli miktarda puan alan adaylar üniversitelerin açıkladığı kriterlere de uygunluk gösterdikleri takdirde başvuru yapabileceklerdir. Araştırma görevlisi alımında çoğunlukla sözlü sınavlar da gerekli görülebilir. Mülakat şeklinde gerçekleştirilen bu sınavların sonuçları da kişilerin göreve tercih edilmelerinde etkili olacaktır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması tanım olarak;

  • Güvenlik soruşturması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının, ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteneğinin mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması ve değerlendirilmesidir.
  • Arşiv Araştırması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanmasıdır.

Araştırma görevlisi güvenlik soruşturması aşamasını geçemediği takdirde ataması yapılamaz yani kadrosuna yerleşemez. Zira bu husus DMK m. 48 uyarınca bir atama kriteridir. Doktor öğretim üyesi güvenlik soruşturması ise doçentliğe geçerken yapılır ve bu da bir atama kriteridir. Güvenlik soruşturmaları kişiler göreve başlamadan önce yapılan kişi hakkında bilgilere ulaşmayı amaç edinmiş bir uygulamadır. Bu araştırma sırasında öğrenilmek istenen, kişilere açılmış adli veya idari bir tahkikatın olup olmadığıdır. Bu kişilerin yakın çevrelerindeki kişiler de bu tahkikatlardan etkileneceklerdir. Zira yapılacak araştırmalarda onlara yönelik de bir tahkikatın var olup olmadığı sorgulanacaktır. Güvenlik soruşturmasından çıkan olumsuz sonuç kişinin kurumla olan ilişiğinin sonlandırılmasıyla neticelenir. Bu soruşturmanın detaylı sonuçları kişiler ile paylaşılmamaktadır. Güvenlik soruşturmasının sonuçlarına itiraz edebilme hakkı kişilere tanınan haklardan biridir. İtiraz süresi ise 60 gündür.

Akademik personelin ilk atanacağı kadro araştırma görevlisi kadrosudur. Araştırma görevlisi güvenlik soruşturması altta belirtilen kriterlere göre yapılır. PVSK EK-7 kapsamında bilgi toplanır. Getirilen bu düzenleme ile memur statüsüne sahip olmak isteyen herkes için güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılması gereği doğmuştur. “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği 4. madde uyarınca yapılan tanımlara göre:

Öğretim Görevlilerinin Güvenlik Soruşturmasında Nerelerden Bilgi Alınır?

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği m. 11’e göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında kişinin içinde bulunduğu ortam dikkate alınarak, kişinin kayıtlı ikamet adresi ile fiilen ikamet ettiği adres esas alınmak suretiyle;

  1. Kimlik kontrolü, kimlik kayıtlarının doğruluk derecesi, uyrukluğu, geçmişte yabancı bir devletin uyrukluğuna girip girmediği,
  2. Genel kolluk kuvvetlerinin ve istihbarat birimlerinin arşivlerinde bilgiler bulunup bulunmadığı, adli sicil kaydının ve hakkında arama kaydı veya herhangi bir tahdidin olup olmadığı,
  3. Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakının bulunup bulunmadığı ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanuna ve Atatürk ilke ve inkılaplarına aykırı davranıp davranmadığı,
  4. Şeref ve haysiyetini ihlal edecek ve görevine yansıyacak şekilde kumara, uyuşturucuya, içkiye, paraya ve aşırı bir şekilde menfaatine düşkün olup olmadığı, ahlak ve adaba aykırı davranıp davranmadığı,
  5. Yabancılarla, özellikle hasım ve hasım olması muhtemel Devlet mensupları ve temsilcileriyle ilgili derecesinin iç yüzü ve nedeni, araştırılır.

Hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacak öğretim görevlisi hakkında yaşadığı ve ikamet ettiği çevre dikkate alınarak kimlik bilgileri, vatandaşlık durumu, adli sicil kayıtları, devletin güvenliğini olumsuz etkileyebilecek bağlantılarının olup olmadığı, görevini kötü etkileyecek bağımlılıklarının ve olumsuz davranışlarının olup olmadığı, yabancılarla olan bağlantıları araştırılır. Öğretim görevlileri 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na tabidir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Devlet Memurları Kanunu ve Güvenlik soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği uyarınca yapılır ve bilgi toplanır.

arastirma gorevlisi guvenlik sorusturmasi ne kadar surer
arastirma gorevlisi guvenlik sorusturmasi ne kadar surer

Öğretim Görevlilerinin Güvenlik Soruşturması Nasıl Yapılır?

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği m. 7’ye göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirlikleri tarafından yapılır. Araştırma görevlisi güvenlik soruşturması da bu kapsamda yapılır. Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirlikleri tarafından yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında izlenecek yöntem Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğinin 12. maddesinde açıklanmıştır. Maddeye göre,  “Bu Yönetmelik kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarınca yaptırılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında aşağıdaki yöntem izlenir:

  1. 9/A ve 9/B maddeleri kapsamındaki talepler doğrudan Cumhurbaşkanlığına iletilir.
  2. Emniyet Genel Müdürlüğü ve/veya mahalli mülki idare amirliklerince (a) bendi kapsamındaki talepler hariç yapılması öngörülen güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması ilgili bakanlık veya kamu kurum ve kuruluşlarının talebi üzerine gerçekleştirilir. İllerden gelen talepler valilikler aracılığı ile yapılır.
  3. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılması taleplerinin ilgili makama ulaşmasından itibaren arşiv araştırması sonuçları en geç 30 iş günü, güvenlik soruşturması sonuçları en geç 60 iş günü içinde cevaplandırılır. Soruşturma ve araştırma sonucunu içeren bilgi ve belgeler ilgilinin işlemini yapan makamlardaki dosyasında asgari “gizli” gizlilik derecesinde aidiyet konusuna göre fiziki ve/veya elektronik ortamda muhafaza edilir.
  4. Güvenlik soruşturmasını ve arşiv araştırmasını isteyen makama, kişi hakkında karar vermeye yeterli bilgiler aktarılır.
  5. Güvenlik soruşturmasının ve arşiv araştırmasının nasıl ve ne şekilde yapılacağı, soruşturma ve araştırma yapmaya yetkili makamların görev talimatları ile belirlenir.
  6. Mahalli mülki idare amirliklerince yapılmış olan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında durumu saptananların evrakının bir örneği dosya açılmak üzere Emniyet Genel Müdürlüğüne gönderilir.
  7. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması taleplerine, ilgili kişinin adı, soyadı ve kimlik numarası bilgilerini içeren liste dijital ortama kaydedilerek eklenir. Ancak Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığına iletilmek üzere gönderilen güvenlik soruşturması talep yazılarına, söz konusu liste yerine bu Yönetmeliğin ekinde yer alan güvenlik soruşturması formu dijital ortama kaydedilerek eklenir.

Belirlenen yönteme göre öğretim görevlisi hakkında güvenlik soruşturması  yapılmasını isteyen ilgili yükseköğretim kurumunun bu yönde talebi bulunması gerekir. Talep üzerine öğretim görevlisinin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması formunu eksiksiz olarak doldurması gerekmektedir. Doldurulan form ve öğretim görevlisi hakkındaki gerekli bilgiler güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını yapacak makama aktarılır. Yetkili makam gönderilen bilgiler doğrultusunda gerekli araştırma ve soruşturmaları yaparak sonucu talep eden yükseköğretim kurumuna bildirir. Araştırma görevlisi güvenlik soruşturması bu kapsamda olumsuz gelen adaylar 60 gün içinde idari dava açmalıdır.

Öğretim Görevlilerinin Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği m. 12/1-(c)’ ye göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılması taleplerinin ilgili makama ulaşmasından itibaren arşiv araştırması sonuçları en geç 30 iş günügüvenlik soruşturması sonuçları en geç 60 iş günü içinde cevaplandırılır. Öğretim görevlisi hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması talep eden yükseköğretim kurumunun talebi belirtilen süreler içerisinde cevaplandırılır. Öğretim görevlisinin atamasının yapılıp yapılmayacağı hususunun sürüncemede kalmaması için belirtildiği gibi kesin süreler öngörülmüştür.

Burada dikkat edilmesi gereken hususlardan biri de sürenin iş günü olarak belirlenmiş olmasıdır. Buna göre hafta 7 günse iş günü 5 gündür. Bu sebeple 60 iş günü olan süre 80-90 normal güne denk gelmektedir. Akademik personel güvenlik soruşturması bu nedenle 5-6 aya kadar uzayabilmektedir.

Öğretim Görevlisi Güvenlik Soruşturması Sonuçları Nasıl Öğrenilir?

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonuçları e-Devlet aracılığıyla öğrenilememektedir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonuçlarını öğrenmek isteyen öğretim görevlileri ikamet adreslerine bağlı olarak emniyet müdürlüklerinden bilgi alabilirler. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması süreci gizli olarak yürütülür. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılan öğretim görevlisinin bizzat müracaat etmesi ya da telefonla araması gerekmektedir.

Bunun yanı sıra CİMER üzerinden de güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının durumu sorulabilir ve işlem bittiyse tebliğ edilmesi sağlanabilir. Buna karşılık olması gereken hukuk açısından düşünürsek güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması idari bir işlemdir. Dolayısıyla hakkındaki idari işleme karşı öğretim görevlisinin etkin bir savunma yapabilmesi ve hak arama hürriyetini kullanabilmesi için güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının sonucu hakkında kendisine yazılı bir tebligatın yapılmış olması, bu işleme karşı başvurulabilecek idari makamların ve başvuru süresinin bu tebligatta gösterilmiş olması gerekir.

Öğretim Görevlisi Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlananlar Ne Yapmalıdır?

Uzun süre boyunca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının sonucu hakkında bilgi verilmez ve öğretim görevlisi görevine başlatılmazsa başvurulan kurumdan bilgi alınması gerekir. Akademik personel güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlandığı takdirde öğretim görevlisine yazılı ya da sözlü olarak bildirilecektir. Sonuçlanmamış bir soruşturma hakkında CİMER’e yapılan başvuruda “…güvenlik soruşturmanızın olumsuz sonuçlanması nedeniyle atamanız yapılmamıştır” şeklinde gelen cevap da tebligat yerine geçip iptal davasına dayanak teşkil edecektir.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz çıkan öğretim görevlisi kendisine olumsuz sonucun tebliğ edildiği günden itibaren 60 gün içerisinde İdare Mahkemelerinde iptal davası açmalıdır. 60 günlük süre hak düşürücü nitelikte olup, süre geçtikten sonra açılacak dava esasa girilmeksizin usul yönünden reddedilecektir. Bu sebeple güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlanan öğretim görevlilerinin dikkat etmesi gereken husus bu hak düşürücü süreyi kaçırmamak için tedbirli davranmaktır. Bu noktada idare hukuku avukatının hukuki bilgisinden yararlanmakta fayda vardır. Zira idari davalar uzmanlık gerektiren davalardır. Öğretim görevlisinin herhangi bir hak kaybı yaşamaması için bir idare hukuku avukatına danışması hayati önem taşımaktadır.

Araştırma Görevlisi Güvenlik Soruşturması Kalktı Mı?

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması getiren 18 maddelik yasa, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Resmi Gazete’de yayımlanan kanuna göre, “Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasına ve elde edilecek verilerin kullanılmasına ilişkin temel ilkeleri, kimler hakkında yapılacağını, araştırma konusu edilecek bilgi ve belgelerin neler olduğunu, bu bilgilerin ne şekilde kullanılacağını, hangi mercilerin soruşturma ve araştırma yapacağını, Değerlendirme Komisyonunun oluşumu ve çalışma usul, esaslarını, veri güvenliği ile verilerin saklanma ve silinme sürelerini düzenlemektedir” denildi.

İdarenin kanuniliği ilkesine göre, idare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. Yine idare tüm iş ve işlemlerinde hukuka uygun davranmak mecburiyetindedir. Buna göre idari işlemler tüm unsurları bakımından hukuka uygun olmak durumundadır. Dolayısıyla bir idari işlemin dayandığı kanun maddesi, sonradan Anayasaya aykırı olduğu gerekçesi ile iptal edilmiş ise, idari işlem açıkça dayanaksız kalacağından ilgili idari işlem de hukuka aykırı hâle gelecektir. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun da vermiş olduğu bir kararı:

“Anayasa’nın 153. maddesinde, Anayasa Mahkemesince verilen iptal kararlarının geriye yürümeyeceği kuralı, iptal edilen hükümlere göre kazanılmış olan hakların korunmasına yönelik olup, Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilmiş olduğu bilindiği halde görülmekte olan davaların Anayasa’ya aykırılığı saptanmış hükümler dikkate alınarak çözümlenmeleri Anayasa’nın üstünlüğü ve Hukuk Devleti ilkesine aykırı olduğu gibi, temyiz incelemesinin Anayasa’ya aykırılığı belirlenerek iptal edilen kurallara göre yapılmasına da olanak bulunmamaktadır.” şeklindedir. (DİDDK; 29.05.2017 tarih ve E:2016/852, K:2017/2326 sayılı kararı)

Danıştay 12. Dairesi’nin de aynı yönde kararı bulunmaktadır: “Anayasanın 153. maddesinin 3. fıkrası “Kanun, kanun hükmünde kararname veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümleri, iptal kararlarının Resmi Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmi Gazetede yayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez.”; 5. fıkrası ise, “İptal kararları geriye yürümez.” kuralını taşımaktaysa da, Anayasa Mahkemesi’nce bir kanunun veya kanun hükmünde kararnamenin tümünün ya da bunların belirli hükümlerinin Anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmiş olduğu bilindiği halde eldeki davaların Anayasaya aykırılığı saptanmış olan kurallara göre görüşülüp çözümlenmesi, Anayasanın üstünlüğü prensibine ve hukuk devleti ilkesine aykırı düşeceği için uygun görülemez.” (Danıştay 12. D; 27.03.2019 tarih ve E:2018/4273, K:2019/2283 sayılı kararı)

Yukarıdaki açıklama ve içtihatlar birlikte değerlendirildiğinde, araştırma görevlilerinin mesleğe alınma sürecinde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonuçlarının olumlu bulunması şartının dayanağını teşkil eden 657 sayılı Kanun’un 48/1-A-8 bendi hükmü Anayasa Mahkemesi’nin kararı ile iptal edilmiş olduğundan gerek araştırma görevlilerinin mesleğe alınma sürecinde ve gerekse devam eden iptal davaları bağlamında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması raporlarının dikkate alınmaması gerekmektedir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48/1-A maddesine eklenen 8 numaralı bend Anayasa Mahkemesi’nin 24/7/2019 tarih ve E. 2018/73; K. 2019/65 sayılı Kararı ile iptal edildiğinden bu iptal kararının yürürlüğe girmesi ile birlikte gerek öğretim görevlilerinin mesleğe kabul sürecinde ve gerekse bu konuda açılan iptal davalarında da söz konusu düzenlemenin esas alınmaması gerekmektedir. Başka bir anlatımla, mevcut hukuki durum çerçevesinde öğretim görevlisi pozisyonuna atanmak için güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonuçlarının olumlu olması bir kriter olmaktan çıkmış durumdadır.

ANCAK ÜNİVERSİTELER TÜZEL KİŞİLİĞE HAİZ KURUMLAR OLMALARI SEBEBİYLE KENDİ ÇIKARDIKLARI YÖNETMELİKLER DOĞRULTUSUNDA AKADEMİK PERSONEL ALIMLARINDA GÜVENLİK SORUŞTURMASI VE ARŞİV ARAŞTIRMASI UYGULAMASINI DEVAM ETTİRMEKTEDİR. NİTEKİM YENİ GÜVENLİK SORUŞTURMASI VE ARŞİV ARAŞTIRMASI KANUNU YÜRÜRLÜĞE GİRMİŞTİR.

X
kadim hukuk ve danışmanlık